''Błędne przekonania na temat praw dziecka''

1. Prawa to sprawa dla dorosłych! Dzieci ich nie potrzebują.  To mit! Prawa człowieka zapisane w Powszechnej
   Deklaracji Praw Człowieka są przynależne wszystkim ludziom. Status dzieci jest często błędnierozumiany jako drugorzędny w stosunku do statusu dorosłych. Dzieci rozwijają się i charakteryzują się różnymi cechami typowymi dla konkretnego etapu rozwoju. Z tego powodu zaistniała potrzeba ustanowienia praw dedykowanych dzieciom (określonych w Konwencji o prawach dziecka). Stanowią one jednak uzupełnienie praw zapisanych w Powszechnej
   Deklaracji Praw Człowieka.
2. Kiedy dziecko kończy 18 lat, przysługują mu nowe prawa człowieka, które są przeznaczone tylko dla dorosłych. To mit! Wszystkie dokumenty dotyczące praw człowieka mają zastosowanie zarówno do dorosłych, jak i dzieci, niezależnie od wieku lub innego statusu. Oznacza to, że gdy dzieci osiągną pełnoletnośći przestaną być chronione Konwencją o prawach dziecka, nadal będą chronione przez inne dokumenty dotyczące praw człowieka. Najważniejsze dokumenty dotyczące praw człowieka to: Powszechna Deklaracja Praw Człowieka, Międzynarodowy Pakt Praw Gospodarczych, Społecznych i Kulturalnych oraz Międzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich i Politycznych. Tak więc, podczas gdy Konwencja o prawach dziecka ma zastosowanie tylko do osób poniżej 18. roku życia i zawiera prawa, które są
   unikalne dla dzieci, Powszechna Deklaracja Praw Człowieka ma zastosowanie w równym stopniu do wszystkich, niezależnie od tego, czy są osobami dorosłymi, czy dziećmi, i bez względu na ich pochodzenie, język, płeć czy obywatelstwo.
3. Z prawami wiążą się obowiązki. To mit! Istnieje powszechne, błędne przekonanie, że prawa dzieci są powiązane z obowiązkami. Nie jest to jednak prawdą. Prawa dziecka, podobnie jak wszystkie prawa człowieka, są bezwarunkowe.
   Oznacza to, że – aby można było korzystać z praw nie trzeba spełnić żadnych dodatkowych warunków. Prawa nigdy nie mogą być nagrodą za spełnienie obowiązku i nigdy nie mogą zostać odebrane, gdy obowiązek nie został zrealizowany. Prawa dziecka są również uniwersalne, więc zarówno dorośli, jak i dzieci powinni być zachęcani do poszanowania praw innych ludzi, ale nie oznacza to, że prawa dziecka zależą od poszanowania praw innych. Dlate-
   go powinniśmy łączyć mówienie o prawach i szacunku, a nie o prawach i obowiązkach.
4. Niektóre prawa są ważniejsze od innych. To mit! Konwencja o prawach dziecka musi być rozpatrywana jako całość, ponieważ wszystkie prawa są ze sobą powiązane. Nie ma praw, które są ważniejsze od innych. Cztery „ogólne zasady” odgrywają fundamentalną rolę w interpretacji i korzystaniu z praw: brak dyskryminacji (art. 2), najlepszy interes
   dziecka (art. 3), życie, przetrwanie i rozwój (art. 6) oraz poszanowanie poglądów dzieci (art. 12). Istnieją
   sytuacje, w których dorośli, jako osoby odpowiedzialne za dzieci, muszą dać pierwszeństwo jednemu prawu przed innym, zgodnie z ogólną zasadą najlepszego zabezpieczenia interesów dziecka. Przykładowo, jeżeli leży to w najlepszym interesie dziecka, może zostać ono oddzielone od rodziców, a prawo do wolności wypowiedzi (art. 13) może zostać ograniczone, jeżeli jest wykorzystywane do znęcania się nad innymi i/lub odmawiania im ich praw. We
   wszystkich tych okolicznościach wszelkie działania lub decyzje, które mogłyby uniemożliwić dziecku korzystanie z jego praw, powinny mieć miejsce tylko w określonych przypadkach, w określonym czasie i z uwzględnieniem najlepszego interesu dziecka.
5. Nie mogę nic zrobić w sprawie praw dziecka. To mit! Wszyscy możemy! Pierwszą rzeczą, którą każdy może zrobić, jest poszerzanie swojej wiedzy na temat praw dziecka, a następnie dzielenie się nią z innymi. Niezwykle ważne jest, aby jak najwięcej ludzi – zarówno dzieci, jak i dorosłych znało prawa dziecka. Pozwoli to rozpoznawać sytuacje braku poszanowania lub łamania praw, które mogą mieć miejsce wokół nas. Szukaj aktywnie informacji o prawach dziecka i zainteresuj się działaniami różnych instytucji oraz organizacji zajmujących się tym tematem.

Przygotowała: mgr Marlena Przystalska, mgr Emilia Górska